Gezondheidsvoordelen en gebruik van Curcuma

24-5-2024. Geschreven door

Suvarna Sanches

Wat is Curcuma?

Er blijken wel 133 soorten curcuma en 75 verschillende soorten curcuma planten te bestaan, maar alleen de Curcuma Longa heeft gezondheidsbevorderende eigenschappen. De curcuma zoals wij die kennen, ook wel geelwortel genoemd, is een specerij die gemaakt wordt van  de wortelstok van de Curcuma Longa.

De Curcuma Longa groeit voornamelijk in Zuidoost-Azië. Deze plant is familie van de gemberplant. Vandaar ook dat curcuma en gember elkaars werking versterken. Curcuma wordt ook wel turmeric, kurkuma, koenir of koenjit genoemd.

Curcuma is een typisch ingrediënt uit de Indiase keuken (kerries). In India wordt curcuma al eeuwenlang gebruikt om huidaandoeningen, pijnlijke gewrichten en aandoeningen aan de luchtwegen te behandelen.

Sinds 1937 verscheen de eerste studie over curcuma en sindsdien zijn er meer dan 2600 publicaties verschenen. Duizenden wetenschappelijke onderzoeken en honderden klinische proeven maken dat curcuma één van de meest onderzochte middelen is in de kruidengeneeskunde.

De werkzame stof in curcuma heet curcumine. Curcumine bestaat uit drie curcuminoïden:

• Diferuloylmethaancurcumine,
• demethoxycurcumine en
• bisdemethoxicurcumine.

2. Waar is curcuma goed voor?

Curcuma werkt als een antioxidant en ondersteunt het immuunsysteem. Curcuma verbetert de weerstand bij griep en verkoudheid, verbetert het geheugen, helpt de lever gezond te houden en is goed voor de bloedsomloop, de galfunctie en het zenuwstelsel. Daarom is Curcuma Forte ook opgenomen als supplement in ons assortiment.

Curcuma wordt gebruikt bij bijvoorbeeld de volgende problemen*:

• Ontstekingen
• Hart- en vaatproblemen
• Darmproblemen
• Reuma/artritis/gewrichtsproblemen
• Spier- en peesontstekingen
• Spijsverteringsproblemen
• Depressie
• Alzheimer
• Eczeem
• Candida
• Slagaderverkalking
• Gebitsproblemen
• Luchtwegproblemen
• Huidaandoeningen
• Alvleesklierontsteking
• Uveïtis (inwendige oogontsteking)
• Kanker**:

* Raadpleeg altijd een arts voordat u begint met het gebruik van kurkuma als supplement of behandeling.
** Natuurlijke stoffen zoals curcumine kunnen helpen bij het beschermen tegen kanker. Curcumine kan kanker bestrijden door de aanmaak van bepaalde moleculen te stimuleren die kankercellen doden. Het voorkomt mogelijk ook dat kankercellen zich verspreiden en kan de groei van tumoren verminderen.¹

3. Is curcuma gevaarlijk?

Bij galstenen of galproblemen wordt het afgeraden om curcuma te gebruiken. Curcumine remt bloedplaatjesaggregatie, dus voorzichtigheid is geboden als je bloedverdunners gebruikt.

In tegenstelling tot farmaceutische ontstekingsremmers die vaak alleen de symptomen op korte termijn bestrijden (en die maagbloedingen kunnen veroorzaken) kan curcumine veilig op lange termijn genomen worden. Curcumine zou zelfs beschermen tegen maagzweren en maagbloedingen.

4. Hoeveel curcuma mag je per dag?

Studies hebben gebruik gemaakt van 300 mg tot 4000 mg inname per dag, afhankelijk van de specifieke aandoening. Aanbevolen hoeveelheden liggen bij curcuma in poedervorm tussen de 1500 mg en 3000 mg per dag en bij curcuma supplementen tussen de 500 mg en 1500 mg per dag, het best gecombineerd met 15 tot 20 mg piperine (zwarte peper) per dag.

5. Wanneer moet je curcuma innemen?

Om de voordelen van curcuma te ervaren dient curcumine in het lichaam opgenomen te worden. Die opname gebeurt het beste wanneer curcuma vermengd wordt met vet en zwarte peper.

Curcumine is vet-oplosbaar, wat betekent dat het afbreekt en oplost in vet of olie. Daarom is het raadzaam om curcumine-supplementen in te nemen bij een maaltijd die rijk is aan vet.

De zwarte peper is nodig voor de bio-beschikbaarheid van het lichaam. Het is daarom belangrijk om curcuma altijd te combineren met deze twee opname-verbeteraars.

6. Wat doet curcuma met de bloedsuiker?

Curcumine wordt verondersteld de insulinegevoeligheid te verbeteren en te helpen bij het reguleren van hoge bloedsuikerspiegels. Het wordt ook gezien als een mogelijke preventieve maatregel tegen type 2 diabetes. Echter, er is nog meer onderzoek nodig om deze claims te onderbouwen.

Diabetische sensorimotorische polyneuropathie (DSPN) is een veelvoorkomend probleem bij diabetes mellitus. Uit een studie met 80 diabetes patiënten (type 2) is gebleken, dat, door het innemen van curcumine-suppletie gedurende 2 maanden, de ernst van deze aandoening is verminderd.²²

Irisin:

Sommige onderzoeken suggereren dat curcumine kan helpen bij het verhogen van de productie van irisin. Irisin speelt een rol bij verschillende metabolische processen, waaronder de regulatie van energie-uitgaven, het verminderen van insulineresistentie en het verbeteren van glucose tolerantie.²

Adiponectine:

Er is ook onderzoek dat suggereert dat curcumine de niveaus van adiponectine kan verhogen. Aangezien adiponectine een belangrijke rol speelt bij het reguleren van insulinegevoeligheid, glucose- en lipidemetabolisme, kan een toename van adiponectine door curcumine gunstig zijn voor het beheersen van bloedsuikerspiegel en het verbeteren van de algehele metabole gezondheid.²

7. Wat is het effect van curcuma op de bloeddruk?

Onderzoeken wijzen uit dat het consumeren van curcumine/geelwortelsuppletie kan worden beschouwd als een aanvullende methode om de bloeddruk en endotheel-functie te verbeteren wanneer het gedurende lange periodes (meer dan 12 weken) wordt toegediend. Voor een completere bevinding zijn meer onderzoeken nodig.³³

8. Zijn er interacties met andere medicatie?

Curcumine heeft mogelijk antistollingseffecten, wat kan resulteren in een versterking van de effecten van bepaalde bloed verdunnende medicijnen zoals warfarine, en het kan ook de werking van medicijnen die bloedplaatjesaggregatie voorkomen, zoals acetylsalicylzuur/aspirine, verhogen. Deze interacties kunnen beide leiden tot een verhoogd risico op bloedingen en andere ongewenste bijwerkingen. Echter, er is nog onvoldoende klinisch bewijs om deze interacties te bevestigen, en de weinige beschikbare studies zijn van matige kwaliteit of hebben een financiering van het bedrijf dat het curcumine-supplement produceert. Daarom is voorzichtigheid geboden totdat er meer onderzoek is gedaan naar deze interacties.

Curcumine kan mogelijk ingewikkelde reacties vertonen wanneer het wordt gecombineerd met kankermedicatie.

Aan de ene kant suggereren sommige studies dat curcumine de effectiviteit van bepaalde chemotherapeutische middelen kan versterken door het veroorzaken van apoptose (geprogrammeerde celdood) en het remmen van kankercelproliferatie (overmatige groei van kankercellen) en uitzaaiing.

Aan de andere kant zijn er ook aanwijzingen dat curcumine de activiteit van bepaalde chemotherapieën zou kunnen verminderen. Dit kan komen door verschillende mechanismen, zoals het verstoren van de werking van de medicatie, het bevorderen van resistentie tegen de medicatie, of het veranderen van het metabolisme van de medicatie in het lichaam.

Het is belangrijk op te merken dat de interactie van curcumine met kankermedicatie nog niet volledig is onderzocht. Daarom is het raadzaam om in deze situatie eerst met een deskundige te overleggen.

Ook curcuma gecombineerd met een ontstekingsremmend medicijn, zoals bv. sulfasalazine, of met medicatie voor diabetici kan ervoor zorgen dat het medicijn minder goed werkt of dat er meer bijwerkingen ontstaan.

9. Waarom wordt curcuma soms gecombineerd met zwarte peper (piperine)?

Het blijkt lastig voor het lichaam om curcumine op te nemen. De darmen absorberen dit stofje niet efficiënt, waardoor een groot deel van de ingenomen curcumine het lichaam via de ontlasting verlaat in plaats van in de bloedbaan te belanden. Twee van de meest gebruikte en best geteste methoden om de opname te verbeteren, zijn het combineren van curcumine met piperine, een extract van zwarte peper, of het combineren met lipiden, zoals BCM-95® of Meriva®.

De European Medicine Agency (EMA) meldt dat de toevoeging van piperine de opname van curcuma verbetert.

Onderzoek toonde aan dat het combineren van piperine met curcumine de opname van curcumine zelfs tot wel 2000 procent verbetert.

Piperine zorgt ervoor dat voedingsstoffen makkelijker via de darmwand in de bloedbaan terecht komen.

10. Wat is beter, curcuma poeder of curcuma supplementen?

Supplementen bieden in principe de grootste voordelen in vergelijking met poeder, vanwege hun hogere concentratie aan werkzame stoffen en een betere opneembaarheid in het lichaam.

U zult wellicht geneigd zijn om te kiezen voor de goedkoopste optie bij het aanschaffen van curcuma supplementen. U kunt ervan uit gaan dat de prijzen in verhouding staan tot de kwaliteit van het product. Hogere prijzen betekent meestal betere resultaten met een sterkere, effectievere werking in het lichaam. Bij goedkopere producten moet je soms meer innemen om hetzelfde resultaat te behalen, waardoor men uiteindelijk wellicht toch nog even duur uit is.

Voetnoten

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10927384/ ↩︎
2. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405457723022362/ ↩︎
3. Singh J, Dubey RK, Atal CK. Piperine-mediated inhibition of glucuronidation activity in isolated epithelial cells of the guinea-pig small intestine: evidence that piperine lowers the […] content. J Pharmacol Exp Ther. 1986 Feb;236(2):488-93.  ↩︎
4. Derosa G, Maffioli P, Sahebkar A. Piperine and Its Role in […]. Adv Exp Med Biol. 2016;928:173-184. ↩︎
5. hoba G, Joy D, Joseph T, Majeed M, Rajendran R, Srinivas PS. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta […]. 1998 May;64(4):353-6. doi: 10.1055/s-2006-957450.  ↩︎