10 belangrijke vragen over Co Enzym Q10

Wat is Co Enzym Q10 nu eigenlijk precies en wat is het belang van deze stof? De volgende antwoorden op veelgestelde vragen kunnen u zeker verduidelijking geven!

Wat is Co Enzym Q10?

Co-enzym Q, ook bekend als ubiquinon, is een groep vetoplosbare, vitamine-achtige stoffen die overal voorkomen in dierlijke cellen en diverse bacteriën. In het menselijk lichaam is de belangrijkste variant co-enzym Q10, of ubiquinon-10.

Co-enzym Q10 werd in 1957 ontdekt door professor Fred L. Crane en zijn team aan de Universiteit van Wisconsin-Madison. Ze vonden het in de mitochondriën van een runderhart. In de jaren ’80 begon men serieus onderzoek te doen naar co-enzym Q10.

De “Q” in de naam komt van “quinonen”, een groep waartoe deze stof behoort, en de “10” verwijst naar de tien isopreen-eenheden in de staart van de stof. De naam “ubiquinon” komt van het woord “ubiquitair,” wat betekent dat het overal voorkomt in dieren en bacteriën en in bijna alle cellen van organismen met een celkern te vinden is.

Co Enzym Q10 wordt geproduceerd in de lever. In het lichaam van een gezonde volwassene is in totaal ongeveer 500  tot 1500 mg Q10 aanwezig. Het is ook te vinden in voeding als orgaanvlees, grasgevoerd rundvlees, noten, zaden, vette vis, spinazie, broccoli, bloemkool, eieren, zuivelproducten en fruit. Dit levert ongeveer 3 tot 5 mg Q10 per dag.

Wat doet Co Enzym Q10?

Co-enzym Q10 is heel belangrijk voor de energieproductie in cellen. Het helpt  bij het transporteren van elektronen in de mitochondriën, waardoor ATP (Adenosinetrifosfaat) op gang wordt gebracht. ATP levert voor alle processen in de cel de nodige energie.  Daarom is co-enzym Q10 vooral te vinden in organen die veel energie nodig hebben, zoals het hart en de lever.

Co Enzym Q10 werkt ook als antioxidant en beschermt lichaamscellen tegen oxidatieve schade. Co Enzym Q10 kan daarnaast een verzwakt immuunsysteem weer versterken.

Wat zijn de symptomen van een Co Enzym Q10 tekort?

Gezondheidsklachten die te maken zouden kunnen hebben met een Q10 tekort zijn:

• Hoofdpijn en visuele problemen
• Vermoeidheid, zwakte en spierpijn
• Hoge bloeddruk en hoog cholesterol-gehalte
• Concentratieproblemen, moeite met helder denken
• Kortademigheid en pijn op de borst
• Misselijkheid, opgeblazen gevoel en darmproblemen
• Spierkrampen bij statinegebruik
• Onvruchtbaarheid en hormonale onevenwichtigheden
• Neurodegeneratieve aandoeningen
• Diabetes en stofwisselingsstoornissen
• Gehoorverlies en oorsuizen

Hoewel er nog meer onderzoek nodig is, kunnen veel klachten worden verlicht door een extra aanvulling met Co Enzym Q10. Eventueel kan een bloedtest worden gedaan ter bevestiging van lage bloedwaarden.

Wist u dat:

• naarmate we ouder worden de productie van Co Enzym Q10 af neemt?
• een gebrek aan B-vitaminen resulteert in een verminderde Co Enzym Q10 productie in de lever?
• er is bewezen³ dat het Co Enzym Q10 gehalte in het bloed daalt na een transplantatie, na een dotterbehandeling of na een bypass operatie?
• er dalingen zijn vastgesteld bij beroerte en eenvoudige chirurgische ingrepen.

Ubiquinon wordt in het lichaam omgezet naar de stof Ubiquinol. Ook kan het lichaam zelf ubiquinon uit voedingssupplementen omzetten in ubiquinol. Na het 40^ste levensjaar zal dit proces steeds meer vertragen. Bij deze doelgroep zouden voedingssupplementen met ubiquinol beter aansluiten, omdat de omzetting van ubiguinon naar ubiquinol dan niet nodig is.

Hoe moet je Co Enzym Q10 innemen?

Co Enzym Q10-supplementen zijn zonder recept verkrijgbaar in doses van 30 mg tot 200 mg. Hoeveel er precies nodig is, kan sterk verschillen per persoon en de specifieke gezondheidsklacht. Afhankelijk van de behoefte wordt geadviseerd 10 tot 300 mg Co Enzym Q10 per dag in te nemen.¹

Mensen met een Co Enzym Q10-tekort hebben mogelijk 100 tot 300 mg per dag nodig. Sommige studies hebben zelfs gebruik gemaakt van hogere doses tussen 300 en 2400mg, dit was echter alleen onder medisch toezicht. Een arts kan bepalen hoeveel Co Enzym Q10 er nodig is.

Volgens studies² biedt een dagelijkse inname van 100-200mg Co Enzym Q10 waarschijnlijk de grootste opneembaarheid en voordelen.

Opname en werking van Co Enzym Q10:

• Het wordt het beste opgenomen als het bij de maaltijd wordt ingenomen, vooral bij voeding met vet of olie.
• De ubiquinol-vorm wordt veel beter opgenomen dan de ubiquinon-vorm (3 tot 4 keer beter).
• De hoogste bloedniveaus worden ongeveer 6 uur na inname bereikt.
• De effecten van een dosis blijven ongeveer 48 uur merkbaar.
• Stabiele niveaus worden bereikt als je het dagelijks op dezelfde manier inneemt.

Tips bij inname van Co Enzym Q10

Inname bij de ochtendmaaltijd kan helpen om voldoende Q10 in het bloed te krijgen en te houden. Wanneer het wordt ingenomen bij de avondmaaltijd, kan het de opname verbeteren en de werking tijdens de nacht optimaliseren. Het beste is om het verspreid over de dag in te nemen in 2 of 3 doseringen. Bij overgevoeligheid voor opwekkende effecten of gebruik van medicatie is het advies voorzichtig te zijn met het innemen van Co Enzym Q10 ’s avonds.

Bij middelen op natuurlijke basis zal het doorgaans langer duren voordat effecten merkbaar zijn, omdat het lichaam tijd nodig heeft om zich deze (nieuwe) processen (weer) eigen te maken.

Hoe langer lichamelijke problemen al bestaan of hoe ernstiger de klacht, des te langer kan het duren voordat er een merkbare verandering optreedt. Het kan 2 tot 3 maanden duren voor u de voordelen van Co Enzym Q10 ervaart.

Kun je Co Enzym Q10 met andere vitaminen innemen?

Co-enzym Q10 kan door het lichaam worden gemaakt uit het aminozuur tyrosine. Dit is een ingewikkeld proces dat 19 stappen vereist. Dit proces is afhankelijk van de aanwezigheid van minstens zeven vitamines (vitamine B2, B3, B5, B6, foliumzuur, vitamine B12 en vitamine C) en enkele spoorelementen.

In normale doseringen kan Co Enzym Q10 veilig ingenomen worden in combinatie met andere vitamines, ook met een multivitamine. Alleen in hele hoge doseringen kan het risico’s met zich mee brengen.

Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, moeten vermijden om hoge doses Q10 samen met vitaminen in te nemen, omdat er onvoldoende gegevens zijn over de veiligheid. Mensen met een medische aandoening of die medicijnen gebruiken, moeten eerst een arts raadplegen voordat ze supplementen beginnen te gebruiken.

Voordelen van Co Enzym Q10:

• Vitamine E verhoogt de opname van Co Enzym Q10 aanzienlijk;
• B-vitamines zorgen voor een betere opneembaarheid en hogere werkzaamheid van Co Enzym Q10;
• Co Enzym Q10 gecombineerd met selenium of omega 3 kan mogelijk de bloeddruk verlagen.

Nadelen van Co Enzym Q10:

• Wanneer Co Enzym Q10 gecombineerd wordt met een hogere dosis (meer dan 50 mcg) vitamine D kan de opname van Co Enzym Q10 in de darmen worden belemmerd. Er is hierover echter nog te weinig onderzoek gedaan.
• Omdat Vitamine K en Co Enzym Q10 beide een rol spelen in het bloedstollingsproces, is het raadzaam voorzichtig te zijn bij gebruik van extra vitamine K (bij hogere doseringen) en bij gebruik van bloedverdunnende medicatie een arts te raadplegen.

Wat voor effect heeft Co Enzym Q10 op de bloeddruk?

Uit 3 onderzoeken die resp. waren gedaan in Italië, Japan en de VS is gebleken dat Co Enzym Q10 de bovendruk met gemiddeld 12-19 mmHg en de onderdruk met gemiddeld 6-10 mmHg kan verlagen, wanneer mensen met een licht verhoogde bloeddruk Co Enzym Q10 innemen in doses van 100-200mg³.

Doordat Co Enzym Q10 helpt bij het aanmaken van stikstofmonoxide en het effect daarvan versterkt, kunnen bloedvaten zich ontspannen en beter functioneren.Doordat de celenergie wordt verhoogt, zal een mogelijk gevolg zijn dat het hart sterker pompt, waardoor de bloedvaten verwijden en de bloeddruk daalt. De antioxidanten in Co Enzym Q10 kunnen helpen de schade ontstaan door hoge bloeddruk te verminderen.

Wat voor effect heeft Co Enzym Q10 op de cholesterol?

De chemische structuur van Co Enzym Q10  lijkt op zowel cholesterol als vitamine E. Cholesterol in het bloed wordt beschermd tegen vrije radicalen door de antioxidant vitamine E, maar Co-enzym Q10 is ook essentieel. Wanneer vitamine E een vrije radicaal onschadelijk maakt, verandert het zelf in een schadelijke vorm die geneutraliseerd moet worden. Dit gebeurt met behulp van Co-enzym Q10 en vitamine C. Daarom is het belangrijk om voldoende vitamine E, vitamine C en Co-enzym Q10 binnen te krijgen om cholesterol goed te beschermen tegen vrije radicalen. Uiteindelijk voorkomt Co Enzym Q10 dus de oxidatie van cholesterol in het bloed.

Het type cholesterol in het bloed dat vooral schadelijk is voor de bloedsomloop, is LDL. Wanneer LDL-cholesterol oxideert, kan het gemakkelijker binnendringen in de vaatwanden en kunnen er aderverkalkingen en bloedproppen ontstaan.

Co Enzym Q10 wordt geproduceerd in de lever, cholesterol wordt in dezelfde ‘fabriek’ in de lever geproduceerd. Wanneer de hoeveelheid cholesterol, die de lever aanmaakt, wordt beperkt door cholesterolverlagende medicatie (statines) wordt daarmee ook de aanmaak van Co Enzym Q10 geremd. Extra inname van Co Enzym Q10 is daarom belangrijk bij het gebruik van deze medicatie. Wij adviseren dit in overleg te doen met een arts of specialist.⁴

Wat voor effect heeft Co Enzym Q10 op het hart?

Het hart trekt zich tijdens een leven van normale duur meer dan 2 ½ miljard keer samen. De hartcellen zijn daarom voortdurend afhankelijk van energie en om die reden zit de hoogste Q10 concentratie dichtbij de hartspier. Neemt deze concentratie af, dan kan het vermogen van het hart om bloed rond te pompen ernstig worden aangetast.

De Amerikaanse cardioloog Langsjoen heeft acht jaar lang 424 patiënten met verschillende hart- en vaatziekten gevolgd in zijn praktijk. Deze patiënten hadden aandoeningen zoals cardiomyopathie, een verminderde pompfunctie van de linker hartkamer, hoge bloeddruk en hartklepproblemen. De patiënten namen dagelijks gemiddeld 242 mg Co Enzym Q10 in. Ze werden gemiddeld achttien maanden lang gevolgd.

+Bij 58% van de patiënten verbeterde hun toestand met één functieklasse, bij 28% met twee functieklassen en bij 1% met drie functieklassen. Deze indeling in functieklassen wordt gebruikt door artsen om te bepalen hoe goed het hart in staat is om bloed rond te pompen. Van de patiënten kon 43% stoppen met het gebruik van één of meer traditionele medicijnen, terwijl slechts 6% een uitgebreidere behandeling nodig had. Slechts enkele patiënten meldden bijwerkingen zoals misselijkheid, ondanks de hoge doses die ze tijdens de behandeling kregen.⁵

Verscheidene onderzoeken hebben uitgewezen dat Co Enzym Q10 een positieve invloed uitoefent bij hart-aandoeningen zoals cardiomyopathie of arteriosclerose. Cardiomyopathie is het onvermogen van het hart om voldoende bloed door het lichaam te pompen. Door een defect in de mitrochondriën ontstaat er een tekort aan Co Enzym Q10 en hierdoor een verminderde energieproductie. Door inname van Co Enzym Q10 wordt dit tekort aangevuld en wordt de productie van de energierijke verbinding ATP in de hartspier verhoogd, zodat de pompwerking wordt versterkt.

Arteriosclerose (ischemische hartziekte) is een verharding van de arteriën (slagaders) van het hart, wat leidt tot een verminderde zuurstofvoorziening. Symptomen kunnen zijn; pijn in de borst na lichamelijke inspanning, een bloedstolsel in het hart, hartverlamming of plotselinge dood. Co Enzym Q10 lijkt de hartspier in staat te stellen de zuurstof die doorkomt zo goed mogelijk te gebruiken.⁶

Patiënten die waren gediagnostiseerd voor een harttransplantatie konden van de wachtlijst worden gehaald na een behandeling met gangbare medicatie gecombineerd met Co Enzym Q10.⁷

Is Co Enzym Q10 veilig?

Co Enzym Q10 wordt over het algemeen goed verdragen. Er zijn zelden bijwerkingen als maagklachten, misselijkheid, diarree bekend. Vermoeidheid, slapeloosheid, overprikkeling, verlies van eetlust zouden in uitzonderlijke gevallen reacties kunnen zijn en in zeer uitzonderlijke gevallen huiduitslag of ongebruikelijke hoofdpijn.

Co Enzym Q10 kan een interactie aangaan met bloedverdunners zoals warfarine en antidepressiva. Als u medicatie gebruikt is het raadzaam een arts of specialist te raadplegen.

Waarom wordt Co Enzym gecombineerd met vitamine E?

De chemische structuur van Co Enzym Q10  lijkt op vitamine E.

Vitamine E bestaat uit verbindingen die tocoferolen worden genoemd en werkt net als Q10 als een sterke antioxidant. Onderzoek laat zien dat het combineren van Q10 met vitamine E helpt om de hoeveelheid Q10 in het bloed flink te verhogen, meer dan inname van alleen Co Enzym Q10. Vitamine E helpt namelijk bij het opnemen van Co Enzym Q10.

In een studie⁸ steeg de opname van Co Enzym Q10 met 236% als het samen met 200 IE vitamine E werd ingenomen. Uit een andere studie bleek dat het combineren van 100 mg Co Enzym Q10 met 235 mg vitamine E de Q10-niveaus zes keer hoger maakte.

Co Enzym Q10 en vitamine E versterken elkaar als antioxidanten en helpen elkaar om effectiever te blijven. Voor de beste opname en bescherming wordt aangeraden om 100-200 mg Co Enzym Q10 te combineren met 200-400 IE vitamine E.

Voetnoten

1. https://www.ivg-info.nl/voedingssupplementen/overig/co-enzym-q10/#:~:text=Afhankelijk%20van%20behoefte%20wordt%20geadviseerd,per%20dag%20in%20te%20nemen. ↩︎
2. https://www.cibdol.nl/blog/1502-is-het-beter-om-coq10-s-avonds-of-s-ochtends-in-te-nemen ↩︎
3. Boek ‘Q10 -Brandstof voor het lichaam/Zo gebruiken wij Bio-Quinon’ door Dr. Knut T. Flytlie & Bjorn F. Madsen, pag. 73 ↩︎
4. Boek ‘Q10 -Brandstof voor het lichaam/Zo gebruiken wij Bio-Quinon’ door Dr. Knut T. Flytlie & Bjorn F. Madsen, pag. 40-41 ↩︎
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7752828/ ↩︎
6. Boek ‘Q10 -Brandstof voor het lichaam/Zo gebruiken wij Bio-Quinon’ door Dr. Knut T. Flytlie & Bjorn F. Madsen, pag. 69-70 ↩︎
7. Boek ‘Q10 -Brandstof voor het lichaam/Zo gebruiken wij Bio-Quinon’ door Dr. Knut T. Flytlie & Bjorn F. Madsen, pag. 67 ↩︎
8. https://www.cibdol.nl/blog/1537-moet-u-coq10-samen-met-andere-vitaminen-nemen ↩︎